۲۲ مهر ۱۳۹۰

بار دیگر: مقاله دزدی در فضای اینترنت

مقاله ای که تحت عنوان "کورش و پان ترکیسم" در چندین سایت (مانند + و + و +) بدون ذکر نام نویسنده و منبع و مأخذ آن برای دانلود قرار داده شده است، همان مقاله ای است که من در سال 1382 نوشته و منتشر کرده بودم (+) و حال عده ای به راحتی و بدون داشتن هر گونه دغدغه اخلاقی و وجدانی آن را در سایت های خود قرار داده اند.
متأسفانه جوی که ما ایرانیان در محیط اینترنت ایجاد کرده ایم روز به روز به سوی اخلاق ستیزی و حرمت شکنی بیش تر می رود و چاره و درمانی نیز برای آن متصور نیست.

۲۲ شهریور ۱۳۹۰

اخلاق‌ستیزی در ویژه‌نامه‌ی خاتون ایران

دیدن مطلبی در صفحه 204 ویژه‌نامه‌ی خاتون روزنامه ایران (مرداد 1390)، تحت عنوان «آتوسا، شهبانوی پارسی» موجب حیرت و تأسف من شد؛ چرا که نظریه‌ای را که من در مقاله‌ی خود به نام «جایگاه آتوسا در تاریخ و اساطیر ایران» (مندرج در فصلنامه نامه ایران باستان، 1388، شماره پیاپی 18-17، صص 59-51) برای نخستین بار پیشنهاد کرده بودم، عیناً در این نوشته نقل شده است بی‌آن که به منبع و مأخذ آن اشاره شود. این ‌مطلب درج شده در ویژه‌نامه مذکور، که راقم آن سیده نصیبه حسینی و دبیر بخش «زن در منشور تاریخ ایران» معرفی شده است، حاوی گفتاری بسیار نارسا و نامستند درباره‌ی آتوسا است و با یک اقتباسادبی ناشایستدر انتهای آن، این شاهکار به اوج خود رسیده است. در واپسین بند از این نوشته آمده است: «آخرین شاهان خاندان کیانی، در اساطیر و حماسه‌های ملی ایران یادآور و برگرفته شده از برخی پادشاهان هخامنشی‌اند و بر همین اساس گفته می‌شود هما در اساطیر ایران بر مبنای یادمان‌هایی از آتوسا شهبانوی پارسی و رویدادهای دوران داریوش و خشایارشا، همسر و پسرش شکل گرفته باشد. جالب آن است که بهمن پدر هما نیز برخی از یادمان‌های کورش بزرگ را در خود دارد». این بند عیناً از صفحه 55 و پانویس 11 مقاله‌ی پیشگفته‌ی من برگرفته شده است و البته راقم آن مهم و ضروری ندانسته است که نامی از صاحب این نوشته و نظریه ببرد!
در جای دیگری از این مطلب آمده است: «[ازدواج شاهان هخامنشی با همخونان خود] به جهت نگه داشتن ثروت در خانواده سلطنتی بوده»! این اظهارنظر نیز برداشتی مغلوط از پانویس 5 ص 52 مقاله من است که نوشته‌ام «ازدواج‌های درون‌خانوادگی سیاستی مؤثر و رایج در میان پادشاهان پارس به منظور منحصر نگه داشتن خط و وارثان سلطنت در محدوده‌ی خاندان حاکم پادشاهی و پیشگیری از جاه‌طلبی و قدرت‌گیری بزرگان پارسی و مداخله‌ی ایشان در نظام جانشینی سلطنت از طریق ازدواج با دختران دودمان پادشاهی بوده است».
سیده نصیبه حسینی در جای دیگری از مطلب خود آورده است: «طبق اسناد موجود کشف شده در سده‌های اخیر، در ایران باستان، شاه و ملکه را خواهر و برادر ملت می‌خواندند و این به معنای خواهر و برادر بودن آنان نیست و سنت ازدواج [میان خویشان همخون] به طور حقیقی وجود نداشته است». متأسفانه باید بگویم چنین سندی هرگز و تاکنون کشف نشده و لذا ادعای طرح شده در این مطلب نادرست و بی‌پایه است. اشاره به این نکته ضروری است که اساساً هیچ مدرک استواری در رد سنت زرتشتی ازدواج میان همخونان، که اینک منسوخ شده است، وجود ندارد و من قبلاً در همین وبلاگ مفصلاً به این موضوع پرداخته‌ام.
در جای دیگری از این مطلب نوشته شده است «داریوش [از ازدواج با دختران کورش] در پی آن بوده تا خود را مستقیماً به خاندان هخامنشی مرتبط کند». اما این جمله (که باز برداشتی مغلوط و انحرافی از مطلبی در ص 52 مقاله من است) کاملاً بی‌معنا است، چرا که داریوش خود عضو و نماینده اصلی خاندان هخامنشی بوده و لازم نبوده است که برای هخامنشی بودن و شدن با خاندان دیگری وصلت کند. اما خاندانی که داریوش از این وصلت‌ها در پی ارتباط با آن بود، خاندان انشانی - چیش پیشی کورش بزرگ بوده است.
در بخش دیگری از این نوشته می‌خوانیم: «شهبانوی ایران، خواندن و نوشتن را به خوبی می‌دانست و نقش تصمیم گیرنده در آموزش دیگر درباریان داشت ... چندین نبرد و لشکرکشی مهم تاریخی ایران، به گفته هردوت، به فرمان ملکه آتوسا صورت گرفته است». این‌ که آتوسا آموزگار دربار یا فرمانده لشکرکشی‌های پارس بوده، تصوری بی‌پایه و خیال‌بافانه است و البته هردوت نیز چنین ادعایی نکرده است.
بدین ترتیب، نوشته‌ای که خانم سیده نصیبه حسینی فراهم آورده است، عملاً چیزی جز برداشتی دلبخواهی و تحریف‌گرانه از مقاله‌ی نویسنده‌ای دیگر نیست، که به واسطه‌ی معلومات اندک وی در این حوزه و نیز عدم التزام ایشان به اصول اخلاقی و حرفه‌ای تبدیل به نوشته‌ای شده است که به لحاظ علمی و اخلاقی چیزی به خوانندگان نمی‌آموزد.

۱۱ تیر ۱۳۹۰

۲۷ خرداد ۱۳۹۰

جايگاه آتوسا در تاريخ و اساطير ايران

"جايگاه آتوسا در تاريخ و اساطير ايران" عنوان مقاله‌اي است از صاحب اين قلم كه در مجله "نامه ايران باستان" (بهمن 1389) به چاپ رسيده است.
در اين مقاله، بر مبناي اسناد ايراني و يوناني موجود، نخست دودمان و خاندان آتوسا، دختر كورش بزرگ، و سپس نقش و جايگاه او در دربار هخامنشي و روابط و مناسبات او با شاهان بزرگ تحليل و بررسي گرديده و روايات و داستان‌هاي يونانيان درباره‌ي شخصيت و رفتار وي مورد ارزيابي قرار گرفته است. در ادامه، با اتكا به مجموعه شواهد ارائه گرديده، پيش‌نهاد شده است كه هُما، شهبانوي كياني، بازنمودي از شخصيت و يادواره‌هاي آتوسا، شهبانوي پارسي، در اساطير ايران است.

۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۰

بیست و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران

هم میهنان علاقه مند و پژوهشگری که مایل به تهیه این سه کتاب من در بیست و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران هستند می توانند به راهروی 27، غرفه 37، انتشارات توس مراجعه نمایند:

1. دنیای ناشناخته هخامنشیان (مجموعه پژوهش هایی روشمند و مستند درباره تاریخ و فرهنگ و دین هخامنشیان)
2. پایان جهان و ظهور موعود در ادیان ایران باستان (پژوهشی جامع در خصوص باورها و اسطوره های زرتشتی و مانوی درباره پایان جهان)
3. هخامنشیان؛ فرمانروایان زمین و دریا (پژوهشی جامع و مستند درباره کورش بزرگ و تاریخ و فرهنگ هخامنشیان)